InSight Lander van NASA haet Mars bereik

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

Dit artikel sjteit gesjreve in 't AGL

artistieke waergaef van d'n Insight Lander; getuind zeen de zónnepanele es zie aopesjtaon nao 't lanje, hitsvleujinstrumènt in d'n aan-sjtandj en 'ne seismomaeter. (NASA/JPL-Caltech)

29 november 2018 - Op maondigaovend is d'n InSight Lander van NASA succesvol d'rin gesjlaag op Elysium Planitia, 'n oetgesjtrèkde vlakde op Mars, te lanje. Hae sjikde e signaal oet in de vorm van 'ne piep, same mit e plaetje van 't oppervlak van Mars. Dees kómme aan bie 't Jet Propulsion Laboratory in Californië.

De lanjer gebroekde aërobraking mit 'n hitssjèld, den 'n parachute en op 't lètste rakètte veur 'n zaachte lanjing op 't oppervlak te bewèrksjtellige. Hae gebroekde 'n saortgelieke binnekóms-, dalings- en lanjingsvolgrie biej 't Phoenix-ruumdevaartuug.

De projèkbehierder van InSight, Tom Hoffman, zag: "Veer rake de atmosfeer van Mars mit 19.800 km per oer en de ganse hanjeling van 't neerkómme op 't oppervlak doerde sjlechs [zès en 'n hauf] menuut [...] Tiejes dees korte tiedssjpan mós InSight autonoom 'n groet aantal versjèllende hanjelinge oetveure en dees gans zónger foute doon; wie 't noe sjteit is det ouch wat 't ruumdevaartuug haet gedaon."

De naam InSight sjteit veur Interior exploration using Seismic Investigations, Geodesy en Heat Transport ("Binneverkènning mit Seismisch Óngerzeuk, Geodesie en Hitsverveur"). De twie jaor doerende missie van de lanjer mót gaon bepaolde wie 't op Mars ónger de gróndj is, waat de hitsvleujing op de planeet is en 't loestere nao de naosjókke van gróndjbevinge en meteorietinsjlaeg.

D'n oetveurenden dirrektäör vanne aafdeiling van planetaire weitesjap biej NASA, Lori Glaze, zag: "Veer höbbe Mars vanoet de baan óm de planeet en vanoet de oppervlakde besjtudeerd saer 1965, woedoor veer dènger höbbe gelierd euver 't waer dao, d'n atmosfeer, geologie en de sjemische samesjtèlling van de oppervlakde [...] Noe zölle veer èntelik de binnekantj van Mars gaon óntdèkke en oos versjtandj van ozen aerdelike naober gaon oetdepe, mitdet NASA zich veurbereid minsjelike verkènners deper 't zónnesjtèlsel in te sjikke."

Van InSight weurt verwach det zien missie binne 'n paar maond tied geit beginne, op 't memènt det d'r zien oetrösting haet denaergezatte op 't oppervlak van Mars. Noe zeen zien zónnepanele aop; dees vange zónleech op en gaeve sjtroum aan 't ruumdevaartuug. Hae is oetgerös mit 'n apparaat det toet 5 maeter deep in de gróndj kan waere gedreve; veur op Mars is det e rekaor. Dit apparaat geit me gebroeke veur de hitsvleuj op de planeet te kènsjetse. InSight haet ouch ultrageveulige seismomaeters die d'r zal gebroeke veur de gróndjsjókke op Mars veur 't iers te detectere. Door de seismische golve van dees bevinge vas te lègke zal InSight weitesjappers helpe dènger aaf te leije van wat aan de binnekantj van de planeet gebäörd, zoewie wie seismisch aktief de planeet is. Insight haet eine seismomaeter woemit NASA van plan is signaal van versjèllende types vibrerende golve te registrere, mit driehooksbepaoling de brón te bepaole en zoe infermasie euvere binnekantj van Mars te achterhaole.

InSight is op 5 mei dit jaor gelanceerd gewaore en haet mier es 484.773.000 km aafgelag tösse de planete, gevolg door twie cubusvörmige satelliete te greute van 'n handjkoffer, genaamp Mars Cube One, individueel MarCO-A en MarCO-B, die infermasie doorsjikke nao de aerd gedoerende 't lanjingsprocès.

Veurige Mars-lanjers die succesvol wore zeen ónger angere Viking 1, Viking 2, Pathfinder, Spirit, Opportunity, Phoenix en Curiosity. Van dees communiceert allein Curiosity nog mit de aerd, naodet NASA kommunikasie verloor mit Opportunity in juni. De lanjingsplaats van Insight op 't Elysium Planitia is zoeget 600 km aaf van de lanjingsplaats van Curiosity, in de Gale-krater.

Brónne

Dit artikel besleit aad nuujs en maak deil oet van oos arsjief van nuujsberichte.