Sjabloon:In 't nuujs/03-2024

Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich

---

Mieërt (sónger datem)

• Noord-Amerika, Europa algemein: groetsjalige NAVO-oefening in Europa. 90.000 militaire oet 32 lenj doon mèt.
• Midde-Oeste, 19 fibberwarie-huuj: Frankriek, Duutsjlandj, Griekelandj en Italië vorme 'n Europees coalitie veur handelssjeper oppe Roej Zie bie Jeme te besjerme (Operation Aspides). Angers es de Brits-Amerikaanse operatie (Operation Prosperity Guardian) is dees missie defensief en waere gein Houthi-doele aangevalle.

31 miert

• Sjport: Mathieu van der Poel wint de Runj van Vlaandere bie de mansluuj, en Elisa Longo Borghini wintj bie de vrouwluuj.

27 miert

• Sjport: Matteo Jorgenson wintj Dwars door Vlaanderen bie de mansluuj. Marianne Vos wintj bie de vrouwluuj.
• Vereinigde Sjtaote: D'n Amerikaanse politicus Joe Lieberman sjtörf op 82-jäörige laeftied.
• Weitesjap: D'n Amerikaanse psycholoog en ikkenoom Daniel Kahneman (Nobelpries 2002) sjtörf op 90-jäörige laeftied.

26 miert

• Noord-Amerika: Inne Amerikaanse sjtad Baltimore (Maryland) is 'n brök ingesjtort nao 'n aanvaring mit e groet vrachsjip. Twie luuj kóste waere gered, zès vermisde zint dinkelik óm 't laeve gekómme.

25 miert

• Politiek, Wes-Afrika: Oppositiekandidaat Bassirou Diomaye Faye wintj de Senegalese prizzedentsverkezinge mit 53,7% van de sjtömme en versjleit zinne taegesjtander Amadou Ba (36,2%), dae premier waor inne regering van aaftraejend prizzedent Macky Sall.

24 miert

• Kóns en cultuur: D'n Hongaarsen dirizjent en componis Péter Eötvös sjtörf op 80-jäörige laeftied.
• Sjport: Mads Pedersen wintj Gent-Wevelgem.
• Kóns en cultuur: De Nederlandse rapper Def Rhymz sjtörf op 53-jäörige laeftied aan hertprobleme.

23 miert

• Kóns en cultuur: D'n Italiaanse pianis Maurizio Pollini sjtörf op 82-jäörige laeftied.

22 miert

• Oes-Europa: In Krasnogorsk, 'n veursjtad van Moskou, weurt 'nen aansjlaag geplaeg op 'n konzaerzaal, woebie zeker 115 luuj óm 't laeve kómme en 145 luuj gewóndj rake. D'n Afghaansen tak van IS eis d'n aansjlaag op.
• Sjport: 't Vrouwluujèlftal van Fortuna Zitterd versjleit Telstar mit 8-0. Tessa Wullaert sjcoort zeve kier en zèt daomit e record denaer.

20 miert

• Zuudoes-Azië: Vo Van Thuong, de presidentj van Vietnam, weurt óm e corruptiesjendal tot aaftraeje gedwónge.

17 miert

• Politiek, Oes-Europa: Vladimir Poetin wintj volges de Róssische keesraod mit zeker 87 procent van de sjtömme de Róssische prizzedentsverkezinge.

16 miert

• Sjport: Jasper Philipsen wintj Milaan-San Remo.

14 miert

• Belsj: e peleton van 't veerde Belsje zjeniebataljon van Amay (Provincie Luuk) waert opgeheve naodat ónger mie ernstig wangedraag aan 't leech is gekómme.
• Weitesjap: De Nederlandse primatoloog Frans de Waal sjtörf op 75-jäörige laeftied aan maagkanker.

13 miert

• Nederlandj: Geert Wilders geuf zien ambitie veur premier van Nederlandj te waere op. Es leier van de groetste partie (PVV) waor hae de logische kandidaat.

12 miert

• Oes-Europa: Róssische milities sjtaeke vanoet de Oekraïne de grens euver en rake in gevech mit 't Róssisch leger. De militante höbbe nao eige zègke e dörpke inne regio Koersk ingenome.
• Belsj: D'n extreemrechsen activis Dries Van Langenhove weurt tot ei jaor celsjtraof veroerdeild óm racisme en negationisme.

11 miert

• Kóns en cultuur: Tom Lanoye krieg de Pries van de Nederlandse Lèttere toegekèndj.

10 miert

• Politiek, Zuud-Europa: de centrumrechtse Democratische Alliantie wintj mit 29,49 procent van de sjtömme de Portugese parlementsverkezinge. De Socialistische Partie waert twiede en kump oet op 28,66 procent. De rechs-populistische partie Chega eindig op 18 procent en waert derde.
• Kóns en cultuur: Op de 96e oetreiking van de Academy Awards wintj Oppenheimer de pries veur bèste film. Cillian Murphy en Emma Stone waere bèste acteur en actries.
• Sjport: De Tirreno-Adriatico weurt gewonne door d'n Daen Jonas Vingegaard.
• Sjport: Paries-Nice weurt gewonne door d'n Amerikaan Matteo Jorgenson.

9 miert

• Politiek, Wes-Europa: 'n Mierderheid van de Iere sjtömp in e referendum taege de aanpassing van de Ierse Gróndjwet. De Ierse premier Varadkar wilde twie amandemente doorveure, woe-in ónger anger sjteit dat ouch anger relaties es 't huwelik de basis veur 't gezin zouwe kinne zie.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse popzenger Eric Carmen sjtörf op 74-jäörige laeftied.

7 miert

• Politiek, Naord-Europa: Zjwede kump officieel bie de NAVO.

6 miert

• Midde-Oeste: bie ne raketaanval van Houthi-rebelle op e sjip veure kós van Jeme kómme drie luuj óm 't laeve.

5 miert

• Oes-Europa: bie 'nen aanval mit marien drones bie de sjtraot van Kertsj ane oeskant vanne Krim waert 't Róssisch patrouillesjip Sergej Kotov tot zinke gebrach.
• Midde-Amerika: gewapende bendes besjtorme de lóchhave vanne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince.
• Centraal-Europa: Bie de Teslafabriek kórtbie Berlien vèlt de sjtroum oet es gevolg van brandjsjtichting. De extreemlinkse Vulkangruppe haet d'n aansjlaag opgeëis.

4 miert

• Centraal-Europa: 'n Bewaffnete vrauw versjanst zisj in e sjpitaal in Oche. Ze wead dursj de pliese mit sjusse jesjtopt.
• Centraal-Europa: bie 'ne brandj in e bejaardetehoes in 't Duutsje Bedburg-Hau, neet wied van Gennep en Nijmege, kómme veer luuj óm 't laeve. Ouch valle 24 gewónje.
• Sjport: De Nederlandse voetballer en traineur Kees Rijvers sjtörf op 97-jäörige laeftied.(sterfdaag ónbekandj)

3 miert

• Wes-Afrika: in 't noorde van Burkina Faso waere drie dörper aangevalle door ónbekinde sjötters. Daobie waere meugelik 170 luuj doedgemaak.
• Midde-Amerika: Inne Haïtiaanse huidsjtad Port-au-Prince valle gewapende bendes de groete gevangenis van 't landj aan. Väöl gedetineerde óntsjnappe, woe-ónger wichtige bendeleje. Ouch waere luuj doedgemaak.

2 miert

• Nederlands Limburg, kóns en cultuur: In 't kader van 't projek "Heel Heerlen graaft" woeëde seër d'r september veurig joar mieë es 8500 artefakte oet vuurnamelig de Romeinse Tied gevónge.
• Sjport: Tadej Pogačar wintj de Strade Bianche bie de mansluuj. Lotte Kopecky wintj bie de vrouwluuj.

1 miert

• Politiek, Centraal- en Oes-Europa: Róslandj publiceert e aafgeloesterd gesjprek vanne Duutsje lóchmach. 't Gesjprek ging euver de lievering van Taurus-kruutsrakette veur 't Oekraïens leger.
• Kóns en cultuur: De Amerikaanse mode-óntwerpster Iris Apfel sjtörf op 102-jäörige laeftied.
• Kóns en cultuur: De Japanse sjtripteikenaer Akira Toriyama (veural bekèndj van de serie Dragon Ball) sjtörf op 68-jäörige laeftied aan 'n acute harrebleujing.

sónger datum (fibberwarie)

• Midde-Oeste, 19 fibberwarie-huuj: Frankriek, Duutsjlandj, Griekelandj en Italië vorme 'n Europees coalitie veur handelssjeper oppe Roej Zie bie Jeme te besjerme (Operation Aspides). Angers es de Brits-Amerikaanse operatie (Operation Prosperity Guardian) is dees missie defensief en waere gein Houthi-doele aangevalle.
• Nederlands Limburg, politiek, sjport: In de raod van Vols weurt e veursjtèl besjpraoke óm amateurkoerse in de gemeinte te verbeje of te bepèrke.
• Natuur & milieu, Zuud-Amerika: bie bósbrenj inne Chileense regio Valparaíso valle zeker 131 doeje.
• Zuud-Amerika: ónrös in Ecuador door bendegeweld.
• Wes-Europa, medio jannewarie-huuj: boereproteste op 't Belsj en in Frankriek.
• Politiek, Duutsjland: groetsjalige demonstraties taege de AfD en rechsextremisme in 't algemein.

27 fibberwarie

• Nederlandj: Crimmeneel Ridouan Taghi krieg in 't Marengoperces 'n laeveslang gevangenissjtraof opgelag veur de opdrach tot zès liquidaties.
• Centraal-Europa: RAF-terroriste Daniela Klette waert opgepak inne Duutsje huidsjtad Berlien. Ze waert ónger mie verdach van zes roufeuvervalle. Ouch 'ne twiede verdachte waert gearresteerd.

26 fibberwarie

• Politiek, Centraal-Europa, Noord-Europa: 't Hongaars parlement sjtömp in mit 't NAVO-lidmaatsjap van Zjwede. Daomit kènt 't Scandinavische landj toetraeje tot 't bondgenootsjap.
• Nederlandj, kóns en cultuur: ane zuudkantj van 't veurmalige Noord-Hollandse eilandj Marke waere reste van 'ne terp gevónje. De terp woort inne 18e iew verzjwolge door de Zujerzie.
• Vereinig Keuninkriek: De Britse bankier Jacob Rothschild sjtörf op 87-jäörige laeftied.

25 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse gangsterrapper Bigidagoe (Denzel Silos) weurt op 26-jäörige laeftied doedgesjote.
• Sjport: Wout Van Aert wintj Kuurne-Brussel-Kuurne.

24 fibberwarie

• Sjport: Jan Tratnik wintj Omloop Het Nieuwsblad bie de mansluuj, en Marianne Vos wintj bie de vrouwluuj.
• Kóns en cultuur: De Canadesen acteur Kenneth Mitchell sjtörf op 49-jäörige laeftied aan ALS.

23 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse sjriefster Kim Moelands sjtörf op 48-jäörige laeftied aan tejsjliemkrenkde.

22 fibberwarie

• Centraal-Europa, politiek: Duutsjlandj legaliseert recreatief gebroek van cannabis.
• Centraal-Europa: De Oesteriekse aad-bondskanseleer Sebastian Kurz waert veroerdeild tot 'n veurwaerdelike celsjtraof van 8 maonde waeges meineid.
• Zuud-Europa: bie 'ne flatbrandj inne Oes-Sjpaanse sjtad Valencia valle zeker 10 doeje. -

20 fibberwarie

• Sjport: D'n Duutsje voetballer Andreas Brehme sjtörf op 63-jäörige laeftied aan 'nen hertsjtilsjtandj.
• Oes-Europa: bie 'ne Oekraïense raketaanval op e militair oefeterrein in bezet gebeed inne oblas Donetsk waere 65 Róssische militaire doedgemaak.

17 fibberwarie

• Oes-Europa: 't Oekraïens leger trek zich truuk oet Avdiivka. Róssische troepe neme de sjtad in.
• Nederlandj: In Den Haag löp 'n confrontatie tösje veur- en taegesjtenjers van 't Eritrees rezjiem compleet oet de handj. 't Geweld en de materieel sjaoj zeen óngezeen.

16 fibberwarie

• Oes-Europa: De Róssische politicus Aleksej Navalni kump óm in e sjtraofkamp.
• Nederlands Limburg, Economie: NedCar sjtop mit de productie van auto's. Officieel geit 't febrik neet toe.

15 fibberwarie

• Zuud-Europa: Griekelandj legaliseert 't homohuwelik.

14 fibberwarie

• Oes-Europa: bie 'nen aanval mit marien drones inne Zjwarte Zie kórtbie de Krim waert 't Róssisch landingssjip Caesar Kunikov tot zinke gebrach.

13 fibberwarie

• Kóns en cultuur, Nederlands Limburg: In Venlo wuuert de boerebroelof georganiseerd door de Molukse gemeinschap.

12 fibberwarie

• Belsj Limburg: bie e verkiersóngelök in Audsberge kump 'ne 20-jäörige man óm 't laeve. Drie luuj rake gewóndj.
• Politiek, Noord-Europa: De centrum-rechse kandidaat Alexander Stubb wint de Finse prizzedentsverkezinge.

11 fibberwarie

• Sjport: Ivoorkös wintj 't Afrikaans kampioensjap hierevoetbal door in 't finaal mit 2-1 van Nigeria te winne.
• Sjport: De Keniaansen atleet Kelvin Kiptum, waereldrecordhauwer op de marathon, kump op 24-jäörige laeftied óm bie 'n aanvaring.
• Sjport: De Kansas City Chiefs winne de 58e editie van de Super Bowl door San Francisco 49ers mit 25-22 te versjlaon.

10 fibberwarie

• Sjport: Qatar wintj 't Aziatisch kampioensjap hierevoetbal door in 't finaal mit 3-1 van Jordanië te winne.

9 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Japanse popzenger Damo Suzuki, veural bekèndj van de Duutsje band Can, sjtörf op 74-jäörige laeftied aan dermkanker.

7 fibberwarie

• Zuud- en Centraal-Azië: bie twie explosies inne Pakistaanse provincie Beloetsjistan valle zeker 26 doeje.

6 fibberwarie

• Nederlandj: 't NSC sjtap oet de óngerhanjelinge euver e rechs kabbinèt mit PVV, VVD en BBB; veurman Pieter Omtzigt zaet det de partie neet in zoe'n regering geit.
• Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse countryzenger Toby Keith sjtörf op 62-jäörige laeftied aan dermkanker.
• Zuud-Amerika: De Chileense politicus Sebastián Piñera kump op 74-jäörige laeftied óm in 'nen helikoptercrash.
• Kóns en cultuur: De Japansen dirizjent Seiji Ozawa sjtörf op 88-jäörige laeftied aan de krenkde van Alzheimer.

5 fibberwarie

• Nederlandj: De Nederlandse politicus Dries van Agt (KVP, CDA), premier vam 1977 tot 1982, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

4 fibberwarie

• Kóns en cultuur: De Nederlandse radio-deejay Jan van Veen, veural bekèndj van 't program Candlelight, sjtörf op 79-jäörige laeftied.

3 fibberwarie

• Oes-Europa: bie 'ne raketaanval op de door Róslandj bezatte Oekraïense sjtad Lysytsjansk kómme zeker drie hoeëggeplaatsde separatiste vanne Volksrippebliek Loehansk óm 't laeve.
• Politiek, Vereinig Keuninkriek en Ierlandj: Sinn Féin-politicus Michelle O'Neill waert beneump tot premier van Noord-Ierlandj. Daomit kump veur 't iers 'n rippeblikeinse aan de mach in 't landj.
• Zuud-Europa: Vittorio Emanuele, de lèste kroenprins van Italië, sjtörf op 86-jäörige laeftied in ballingsjap.

2 fibberwarie

• Midde-Oeste: bie Amerikaanse lóchaanvalle op versjillende militair doele in Irak en Syrië waere teentalle pro-Iraanse militante en meugelik ouch börgers doedgemaak. Teentalle luuj rake gewóndj en väöl militair doele waere vernetig. De aanvalle zint 'n vergelding veur de drone-aanval op Amerikaanse soldaote in Jordanië van veurige waek.

1 fibberwarie

• Politiek, Wes-Azië: Armenië sjlut zich aan bie 't Internationaal Sjtraofhof in Den Haag. Daomit verplich 't zich óm de Róssische prizzedentj Vladimir Poetin te arrestere. Dees gebeurtenis is teikenend veur de versjlechterde diplomatieke relatie tösje bei lenj. Wiejer probeert Armenië zich hiemit te besjerme taege nuuj militair ambities van Azerbeidzjan.
• Nederlands Limburg: In de Maas bie Kessel wuuert 'n lichaam gevónge.

Hanjelingen en brón

• bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
• Fibberwarie 2024 - April 2024