Sjabloon:In 't nuujs/12-2023
Veurblaad - Lètste verangeringe, Willekäörige pazjena, Veur pagina's in, Alle artikele - De Kaffee, Zandjbak, Hölp, Spellingshölp - Nuujseuverzich
- sónger datum (december)
- Natuur & milieu, Duutsjland: hoegwater in groete deile van Noord- en Oes-Duutsjland.
- Zuud-Amerika: diplomatieke crisis tösje de buurlenj Venezuela en Guyana noa e ómsjtreje referendum euver de annexatie vanne westelike Guyanese regio's.
- Zuud-Azië: hónderddoezende Afghane vlöchte oet Pakistan of waere 't landj oetgezat.
- Midde-Oeste, 18 december-huuj: 'n internasjonaal coalitie ónger leijing vanne VS (Operation Prosperity Guardian) besjermp sjeper oppe Roej Zie bie Jeme.
- Midde-Oeste: aanvalle op Amerikaanse bases in Syrië en Irak door pro-Iraanse milities en Amerikaanse vergeldingsacties.
- Midde-Oeste, 7 oktober-huuj: kreeg in Israel en de Gazasjtroek.
- Natuur & milieu, 30 november-12 december: 198 leng neme deil aan de klimaatconferentie in Dubai, Vereinigde Arabische Emirate. Ze waere 't eins euver de aafbouw van fossiel brandjsjtoffe.
- 31 december
- Duutsjland: De Duutsje pelissie arresteert 3 luuj op verdenking van veurbereijing van 'nen aansjlaag op de Dóm van Kölle. Op keersjaovend woort 'ne 30-jäörige Tadzjiek aangehaote. Dae waert gezeen es 'ne sjpil in e terroristisch netwerk in 't weste van de deilsjtaat Noordrien-Wesfale.[1]
- Kóns en cultuur: De Nederlands-Limbörgse popjournalis en radio-dj Hubert van Hoof störf op 72-jaorege leeftied.[2]
- Economie: De Belzje zakeman Paul Buysse sjtörf op 78-jäörige laeftied.[3]
- Weitesjap: NASA lanceert vanaaf Antarctica 'ne nuje ruumdetelescoop genaamp GUSTO. Dae geit óngerzeuk doon nao sjterresjtof.
- 30 december
- Nederlands Limburg: 'ne 36-jäörige man oet Itter kump óm 't laeve nao e óngelök mit vuurwerk.[4]
- Kóns en cultuur: De Britsen acteur Tom Wilkinson sjtörf op 75-jäörige laeftied.[5]
- 27 december
- Kóns en cultuur: De Zuud-Koreaansen acteur Lee Sun-kyun begeit op 48-jäörige laeftied zelfmaord.[6]
- Frankriek/Europa: De Franse politicus Jacques Delors sjtörf op 98-jäörige laeftied.[7]
- 26 december
- Duutsjlandj: D'n Duutsje politicus Wolfgang Schäuble (CDU) sjtörf op 81-jäörige laeftied.[8]
- 24 december
- Wes-Afrika: bie aanvalle op versjeie dörpkes in Centraal-Nigeria kómme 200 luuj óm 't laeve. Zó'n 500 luuj rake gewóndj. De sjlachoffers zint hoofzakelik christene. Me hèlt islamitische Fulani-militante verantwoordelik veur de aanvalle.
- 23 december
- Nederlands Limburg: bie 'n sjeetpartie in Gelaen kump 'ne man óm 't laeve.[9] (Houfartikel)
- 21 december
- Midde-Europa: Aan de universiteit van Praag vèntj 'n sjeetpartie plaats wobie 14 doeje valle, ónger wae de sjötter zelf.[10]
- Sjport: De Utrechtse amateurvoetbalclub USV Hercules, die in de Driede Devisie sjpeelt, zörg veur 'n sensatie door in de KNVB-baeker mit 3-2 van AFC Ajax te winne.[11]
- 20 december
- Zuud-Amerika: Aad-prizzedent Desi Bouterse waert veroerdeild tot 20 jaor cel veur zinne rol bie de Decembermoorde in 1982.[12]
- Nederlands Limburg: Harrie Smeets, bisjop van Remunj tösje 2018 en 2023, sjtörf op 63-jäörige laeftied aan 'nen harretumor.[13]
- Politiek, Europa algemein: 't Europees Parlement en de EU waere 't eins euver e pakket aan regels euver asiel en migratie. Wichtige óngerdeile van dit pakket zint versjnelde screening van migrante ane boetegrenze vanne EU en de meugelikheid veur migrante sjneller truuk te sjikke es ze oet veilige lenj kómme.
- 19 december
- Economie, Nederlands Limburg: 't Sprookjesbos in Valkeberg geit failliet.[14]
- 18 december
- Natuur & milieu, Noord-Europa: in 't zuudweste van Iesland op 't sjiereilandj Reykjanes bars 'ne völkaan oet. Veur zoewied bekindj zint gein sjlachoffers gevalle.[15]
- Politiek, Zuudoes-Europa: zittend prizzedent Vučić wint de Servische parlementsverkezinge. Zien partie, de Servische Progressieve Partie, kump oet op zó'n 47 procent.
- 16 december
- Economie, Midde-Oeste: Alle groete containerverveurders sjtoppe veurluipig mit vare euver de Roej Zie nao aanvalle van Houthi-rebelle op vrachsjepe inne watere róndj Jemen.[16]
- Midde-Oeste: Nawaf al-Ahmad al-Jaber al-Sabah, de emir van Koeweit, sjtörf op 86-jäörige laeftied.
- Nederlands Limburg, Weitesjap: De Nederlands-Limbörgsen historicus Mathieu Segers störf op 47-jaorege leeftied.[17]
- 14 december
- Politiek, Oes-Europa: de EU sjtart de toetraejingsóngerhandelinge mit Oekraïne en Moldavië. Georgië krieg de sjtatus kandidaat-lidsjtaat.
- 13 december
- Nederlands Limburg: De gemeinte Valkeberg deit de veiligheid róndum de keersjmerte in de Gemeinte- en de Fluweelegrot aansjerpe. Ouch op de keersjmert op de Vriethof in Mesjtreech were maotregele genómme. Rae daoveur ies 't verhoagd dreiginigsniveau door de oorlog in Gaza en koranverbrandinge in Zjwede.[18]
- Politiek, Oes-Europa: de liberale politicus Donald Tusk waert gekoze es nuje premier van Pole.
- 1 december
- Midde-Oeste: 't Israelisch leger vèlt 't zuje vanne Gazasjtroek binne. D'r waere gevechte gemeld inne sjtad Khan Yunis.
- sónger datum (november)
- Zuud-Azië: hónderddoezende Afghane vlöchte oet Pakistan of waere 't landj oetgezat.
- Belsj, Belsj-Limburg: jaorlikse militair oefening Celtic Tiger inne Belsje Kempe, mit 900 militaire en 150 veurtuger.[19]
- Midde-Oeste: aanvalle op Amerikaanse bases in Syrië en Irak en Amerikaanse vergeldingsacties
- Midde-Oeste, 7 oktober-huuj: kreeg in Israel en de Gazasjtroek.
- 30 november
- Kóns en cultuur: D'n Iers-Britse folkzenger Shane MacGowan (The Pogues) sjtörf op 65-jäörige laeftied.[20]
- 29 november
- Vereinigde Sjtaote: D'n Duutsj-Amerikaanse politicus en diplomaat Henry Kissinger (Nobelpries veur de Vrei 1973) sjtörf op 100-jäörige laeftied.[21]
- 26 november
- Sjport: 't Formule 1-kampioensjap ènjig mit de Grand Prix van Abu Dhabi. Max Verstappen wintj e record van 19 op 22 races; daobie haet 'r mie es doezend rundjes geleid (ouch e record), es ènsigste alle races oetgevare en haet 'r mie es twie kier zoeväöl punte es nómmer twie Sergio Pérez (575 óm 285).[22]
- 22 november
- Politiek, Nederlandj: Bie de Twiede Kamerverkezinge kump de PVV van Geert Wilders oet op 37 zedele, woemit ze wiedoet de groetste partie is gewaore. Achter de PVV sjtaon 't links blok GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans mit 25 zedele, de VVD van Dilan Yeşilgöz mit 24 zedele en de nuuj partie NSC van Pieter Omtzigt mit 20 zedele.[23]
- 20 november
- Politiek, Zuud-Amerika: Javier Milei, van de rechs-populistische partie Avanza Libertad, wint de Argentiense prizzedentsverkezinge.[24]
- 19 november
- Economie: De Nederlandse zakeman Wim van de Leegte, vreugere topman van VDL, sjtörf op 76-jäörige laeftied.[25]
- Kóns en cultuur: De Kaapverdiaans-Portugese zengeres Sara Tavares sjtörf op 45-jäörige laeftied aan 'nen harretumor.[26]
- Kóns en cultuur: De Franse pianiste Colette Maze sjtörf op 109-jäörige laeftied.[27]
- 18 november
- Sjport: De Nederlandse voetballer Ruud Geels (20 kier international) sjtörf op 75-jäörige laeftied.[28]
- Kóns en cultuur: D'n Amerikaanse componis David Del Tredici sjtörf op 86-jäörige laeftied.[29]
- Sjport: In 'n kwalificatiematch veur 't Europees Kampioensjap hierevoetbal 2024 wintj Frankriek mit 14-0 van Gibraltar. Dit is e record veur Europese voetbalmatche.
- 16 november
- Kóns en cultuur, Belsj-Limburg: de film Zondebokken van documentaire- en filmmaeker Rocky Grispen oet Mezeik geit in première. De film geit euver de bokkeriejersj en de akteurs kómme allemaol oet Belsj- en Nederlands-Limburg.[30]
- 14 november
- Nederlandj: De Nederlandse journalis en prizzentator Karel van de Graaf sjtörf op 72-jäörige laeftied aan de gevolge van de krenkde van Alzheimer.[31]
- 13 november
- Weitesjap, natuur & milieu: oet berekeninge van 'n internationaal óngerzeuksgroep bliek det mit bósjhersjtel en aanplant van nuje bósj 829 miljard ton CO2 oete atmosfeer kèn waere gehaold.[32]
- 10 november
- Belsj-Limburg: In Diepenbik waere twie extreemrechse activiste gearresteerd die benj höbbe mit The Base, 'n terroristische, op geweld gerichte sjplintergróp.[33]
- 9 november
- Midde-Oeste: bie 'ne nuje Amerikaanse lóchaanval op pro-Iraanse militante inne Syrische regio Deiz-ez-Zor valle 9 doeje en 7 gewónje.[34]
- 2 november
- Kóns en cultuur: "Now and then", 'n ónaafgemaak leedje van The Beatles, kump 53 jaor nao 't oetereingaon esnog aafgemaak oet.
- Zuud-Azië: rebelle in 't noorde van Myanmar verovere de sjtrategische grensplaats Chinshwehaw, 'ne wichtige sjakel veur de handel mit Sjina.[35]
- 1 november
- Wes-Afrika: Bie 'nen aanval inne Nigeriaanse regio Yobe waere zeker 40 luuj gedoed.
- Oes-Azië: Inne Groete Oceaan bie 't Japanse eilandj Iwo Jima is e nuuj eilendje óntsjtange nao de oetbarsting van 'n óngerziese völkaan.[36]
- Hanjelingen en brón
- bewirk - Dit stök van Wikinuujs kump aaf vannen taengenhenger op Wikipedia (link).
- November 2023 - Jannewarie 2024
Rifferensies
bewirk- ↑ Rheinische Post - Drei weitere Verdächtige in Gewahrsam nach Kölner Terroralarm
- ↑ 1Limburg - Radio-icoon Hubert van Hoof (72) overleden
- ↑ De Standaard - Paul Buysse, the Belgian who sold the Rolls
- ↑ 1limburg - Dode vuurwerkongeval is 36-jarige man, ook één gewonde
- ↑ Nu.nl - Britse acteur Tom Wilkinson plotseling op 75-jarige leeftijd overleden
- ↑ NOS.nl - Parasite-acteur Lee Sun-kyun dood gevonden in auto
- ↑ Nu.nl - Franse politicus en Europese Unie-architect Jacques Delors (98) overleden
- ↑ FAZ.net - Wolfgang Schäuble ist tot
- ↑ De Limburger - Slachtoffer schietpartij centrum Geleen overleden, dader voortvluchtig
- ↑ NOS.nl - Bloedbad op universiteit Praag: oud-student doodt 14 mensen
- ↑ NOS.nl - Blamage voor Ajax: nederlaag tegen amateurs Hercules in bekertoernooi
- ↑ Nu.nl - Desi Bouterse krijgt ook in hoger beroep twintig jaar cel voor Decembermoorden
- ↑ Katholiek Nieuwsblad - Harrie Smeets (1960-2023): Toch een bisschop tot het eind
- ↑ De Limburger - Sprookjesbos failliet: Valkenburg verliest na Valkenier opnieuw toeristische trekpleister
- ↑ Nu.nl -Na weken van maatregelen barst vulkaan op IJsland eindelijk uit
- ↑ NOS - Alle grote rederijen mijden Rode Zee na aanvallen: 'Het loopt uit de hand'
- ↑ Nu.nl - Hoogleraar en Europadeskundige Mathieu Segers (47) overleden
- ↑ 1limburg - Extra veiligheidsmaatregelen bij kerstmarkten Valkenburg
- ↑ VRT - Meer dan 700 militairen oefenen op straat in Limburg en Antwerpen: "Er wordt geschoten, maar met oefenmunitie"
- ↑ NOS.nl - Shane MacGowan (65) van The Pogues overleden
- ↑ Nu.nl - Amerikaanse diplomaat en Nobelprijswinnaar Henry Kissinger (100) overleden
- ↑ Live-oetzenjing Langs de Lijn
- ↑ NOS - Exitpoll Ipsos: PVV met afstand grootste partij, gevolgd door GL-PvdA, VVD en NSC
- ↑ [1]
- ↑ Nu.nl - Wim van der Leegte, oud-topman VDL, op 76-jarige leeftijd overleden
- ↑ De Standaard - Sara Tavares maakte Portugees-Kaapverdische pop voor de hele wereld
- ↑ NPO Klassiek - Pianist Colette Maze (109) overleden: eeuw achter de piano
- ↑ NOS.nl - Oud-topspits Ruud Geels op 75-jarige leeftijd overleden
- ↑ New York Times - David Del Tredici, Who Set ‘Alice’ to Music, Dies at 86
- ↑ VRT - De Bokkenrijders komen opnieuw tot leven in film "Zondebokken" van Maaseikse regisseur Rocky Grispen
- ↑ Nu.nl - Journalist en Wie is de Mol?-presentator Karel van de Graaf (72) overleden
- ↑ NOS - Herstel bossen kan flink bijdragen aan klimaatverbetering, maar geduld vereist
- ↑ De Standaard - Na de arrestaties in Diepenbeek: The Base predikt geweld met als doel een witte etnostaat
- ↑ SOHR - Amid confirmed reports of fatalities | US airstrikes on military positions in Deir Ezzor leave seven Iranian-backed militiamen injured
- ↑ Al Jazeera - Myanmar rebels seize vital border town as China calls for ceasefire
- ↑ AP - A volcanic eruption has created a new island off Japan, but it may not last